Genel

YOKSULLUK NAFAKASI NEDİR? HANGİ DURUMLARDA TALEP EDİLEBİLİR?

Boşanma ve Yoksulluk Nafakası

Yoksulluk Nafakası Nedir? Hangi Durumlarda Talep Edilebilir?

Yoksulluk nafakası devam eden bir boşanma davası sırasında istenebileceği gibi boşanma kararının kesinleşmesiyle açılacak olan yeni bir dava ile 1 yıl içinde de talep edilebilmektedir. Ancak anlaşmalı boşanma mevcutsa boşanma kararı kesinleştikten sonra yoksulluk nafakası isteminde bulunulamaz. MK. m.1745 uyarınca, “Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.” denilmektedir. Medeni Kanunun bu hükmü boşanmadan sonra yoksulluğa düşecek olan tarafı korumak içindir. Boşanmış olan yoksul tarafa verilecek yoksulluk nafakası, diğer tarafa yükletilen bir ceza veya tazminat niteliğinde değildir. Kusursuz eş dahi nafaka ödemekle yükümlüdür. Hakimin yoksulluk nafakasına hükmedebilmesi için bazı şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir.

Hakim kendiliğinden yoksulluk nafakasına hükmedemez. Taraflardan birinin istemde bulunması gerekir. Yoksulluk nafakasına ancak yoksulluğa düşecek olan tarafın istemi üzerine karar verilebilir. Hakimin bir kişiyi yoksul statüsünde sayabilmesi için o kişinin barınma, sağlık, gıda gibi temel ihtiyaçlarını kendi imkanlarıyla karşılayamayacak veya kısmi bir şekilde karşılayabilecek olması gerekmektedir.  İstemde bulunan tarafın kusurunun daha ağır olmaması gerekir. Nafaka yükümlüsünün kusurlu olması şart değildir. Zaten maddi ve manevi tazminat davalarından bir farkı da budur. Mesela akıl hastalığı sebebiyle açılan boşanma davasında, akıl hastası olan davalı tarafın kusurundan söz edilemeyeceği ve dolayısıyla kendisinden maddi ve manevi tazminat istenemeyeceği halde, eğer şartları varsa akıl hastası davalı tarafın yoksulluk nafakası ödemesine karar verilebilir. İstemde bulunan tarafın boşanma yüzünden yoksulluğa düşme tehlikesiyle karşılaşmış bulunması gerekir. Geçimini kendi mali kaynaklarıyla ve çalışma gücüyle sağlama imkanından yoksun olan tarafın yoksulluğa düşeceği kabul edilir. Burada takdir yetkisi Aile Mahkemesi Hakiminde olacak ve tarafların ekonomik dengeleri ile boşanmaya neden olan olayları araştırarak tarafların kusur oranları belirlenecek ve ekonomik dengeler göz önünde bulundurularak nafakaya hükmedilecektir.

Yoksulluk nafakasına sadece yoksulluğa düşecek kadın için değil, aynı durum söz konusu ise erkek için de hükmedilebilir. Türk Medeni Kanununun 176.maddesi uyarınca yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir. İrat biçiminde ödenmesine karar verilen nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü halinde kendiliğinden kalkar; alacaklı tarafın evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi halinde mahkeme kararıyla kaldırılır.

---